اگار اگار چیست؟
اگار چیست؟
یک ماده ژله مانند است که از انواع جلبک ها بدست می اید.
اگار اگاراز پلی ساکارید اگارز مشتق شده وباعث استحکام دیواره سلولی درگونه خاصی از جلبک ها می شود .با جوشاندن این نوع جلبک ها اگار به بیرون ازاد می شود .به ایندسته از جلبک ها اگاروفیت نام دارند و از راسته رودفیتا (جلبک های قرمز)هستند .
درواقع اگار از دو ترکیب می باشد :پلی ساکارید خطی اگارز و ترکیب هتروژن مولکول های کوچک تری به نام اگاروپکتین.
اگار میتواند به عنوان :ملین ومهارکننده اشتها فجای گزین گیاهی برای ژلاتین ،قوام دهنده سوپ،نگه دارنده مربا و دیگرانواع دسر مورد استفاده قرار گیرد.
اگار به عنوان یک سوبسترای جامد در تهیه محیط کشت میکروبی کاربرد فراوانی دارد .ماده ژله مانند موجود در اگار یک پلی ساکارید غیر منشعب است و از دیواره سلولی برخی از گونه های جلبک قرمز (عمداتا از جنس Gelidium،Gracilaria)گرفته می شود.
ترکیب شیمیایی اگار
اگار ترکیبی است از 2 پلی ساکارید:اگارز و اگاروپکتین .اگارز تقریبا 70% این ترکیب را شکل میدهد .اگارز یک پلیمر خطی متشکل از واحدهای تکرار شونده اگاروبیوز است.
اگاروبیوز یک دیساکارید است که از واحدهای دی گالاکتوز ۱–۶-انهیدرو-ال-گالاکتوپیرانوز تشکیل شده است .اگاروپکتین ترکیبی هتروژنوس از مولکول های کوچکتر است که به مقدار کمتر وجود دارد و از واحد هیا تکرار شونده دی گالاکتوز و ال گاللکتوز تشکیل شده اند .
این واحدهای تکرار شونده سنگین با گروه‌های جانبی اسیدی همچون سولفات و پیرووات تعدیل شده‌اند.
اگارز،اگاروپکتین،اسیدامینه های: اگارین ،اسید گلوتامیک ترئونین قند هایی مانند گالاکتوز و گلوکونیک اسید وگزیلوز است.
کاربرد میکروبیولوژی:
از پلیت حاوی آگار جهت تهیه محیط کشت استفاده می‌شود. در این محیط علاوه بر آگار مواد مغذی دیگری نیز وجود دارد که باکتری یاقارچ را قادر می‌سازد تا در آن محیط رشد کنند. باکتری‌ها و قارچ‌ها را می‌توان پس از رشد، در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد. آگار برای بسیاری از ارگانیسم‌ها غیرقابل هضم است بنابراین رشد میکروبی نمی‌تواند بر کیفیت ژل اثر بگذارد. آگار تجاری، به شکل پودر است که با مخلوط شدن با آب، ژله‌ای شده و میتواند در محیط کشت باکتری مورد استفاده قرار گیرد. سپس بر اساس نیاز میکروب‌ها، سایر مواد غذایی نیز افزوده می‌شوند. فرمولاسیون‌های مختلفی به منظور کشت میکروب‌ها وجود دارد که علت این امر نیاز محیطی متفاوت میکروب هاست.
بررسی میزان تحرک محیط‌های دارای آگار و آگارز نیز مانند ژله متخلخلند و می‌توانند برای اندازه‌گیری حرکت میکروارگانیسم‌ها و جنبش آن‌ها مورد استفاده قرار گیرند. میزان تخلخل ژل نسبت مستقیمی با غلظت آگارز موجود در محیط دارد؛ بنابراین بر اساس آزمایش مورد نظر، غلظت مطلوب انتخاب می‌شود. یک راه متداول به منظور بررسی تحرک میکروارگانیسم‌ها این است که نمونه میکروارگانیسم را در یک بلوک از مواد غذایی حاوی آگار در عمق فرو می‌بریم. سلول‌ها تلاش می‌کنند تا در ساختار ژل مانند رشد کنند. سویه‌های متحرک قادرند به آرامی در داخل ژل حرکت کرده و رشد کنند. حرکت این میکروارگانیسم‌ها با گذر زمان قابل مشاهده خواهد بود در حالی که سویه‌های غیر متحرک تنها در محلی که نمونه اولیه وارد شده‌است، رشد می‌کنند.
کاربرد زیست گیاهی
در حوزه کشت بافت، آگار به وفور همراه با ترکیب مواد غذایی و ویتامین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و امکان جوانه زنی را در پتری دیش و تحت شرایط استریل فراهم می‌کند.
کاربرد درمانی
به عنوان یک ملیّن مخصوصاً در یبوست‌های مزمن، بکار می‌رود و بدون جذب شدن از روده می‌گذرد. همچنین ضد زخم معده و دوازدهه است. به صورت کپسول یا محلول معلّق در آب یا ژله به مقدار ۴ تا ۱۶ گرم از راه دهان بکار می‌رود. آگار عمدتاً برای تهیهٔ محیط کشت در میکروب‌شناسی آزمایشگاهی مصرف می‌شود.
هشدار:ژلوز یک مادهٔ سمی نیست و به مقدار کم در قنادی‌ها، خوراک پزی‌ها مصرف می‌شود اما استعمال آن به مقدار زیاد یا مکرر در اشخاص مسن اولاً باعث بالا رفتن کلسترول خون شده و ثانیاً انسداد حقیقی روده خواهد شد.
برخی از کاربرد های اگار
آگار به منظور ماده قالب‌گیری در دندان پزشکی نیز استفاده می‌شود. همچنین از آگار در فرایند هیستوپاتولوژی، به عنوان یک ترکیب مجاز در ساخت کود زیستی، سوبسترایی برای واکنش رسوب دهی در ایمونولوژی و همچنین در تهیه دسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
.
